آشنایی با پلی یورتان (Polyurethane – PU) و کاربرد آن در صنعت و ساختمان سازی

۱- پلی یورتان

پلی یورتان از ترکیب شیمیایی دو کامپوننت اولیه به همراه یک عامل خارجی با دمای جوش بسیار پایین (مانند CO2 یا پنتان) بوجود می آید. کامپوننت های اولیه در فاز مایع بوده و از مونورهایی از گروه ایزوسانات و گروه هیدروکسیل (با اتم فعال هیدروژن) یا پلی یول تشکیل شده اند. هنگامی که کامپوننت ها با هم ترکیب می شوند، کفی را تولید می کنند که به سرعت حجیم شده و پس از مدتی سفت و صلب می گردد.

ROH + R’NCO → ROC(O)N(H)R’

دو کامپوننت اصلی مستقیما با هم واکنش شیمیایی داده و یک ماتریس پلیمری از جنس پلی یورتان تشکیل میدهند. حرارت آزاد شده از واکنش کامپوننت ها، عامل خارجی را تبخیر می کند که بخار حبس شده آن باعث می شود ماتریس پلیمری به شکل فوم درآید.

حجم فوم تولید شده و متعاقبا، چگالی فوم تولید شده، تابعی از مقدار عامل خارجی است که به ترکیب اضافه می شود. ترکیب شیمیایی فوم تولیدی را نیز می توان با اضافه کردن افزودنی های دیگر تغییر داد تا به خواص مطلوب دست یافت.

پس از شکل گیری و در زمان سفت شدن، سطح فوم همچنان خاصیت چسبندگی خود را حفظ می کند. با استفاده از این خاصیت می توان پوشش های آلومینیومی یا پوشش های دیگر را به صورت دائمی به فوم چسباند. در تولید صنعتی، از کاتالیزور نیز در پروسه استفاده می شود تا واکنش را سرعت بخشد. کاتالیزورها می توانند از ترکیبات آمین یا ترکیبات فلزات آلی باشند.

۱-۱ تولید پلی یورتان

در تولید صنعتی ساندویچ پنل های پلی یورتان، به صورت پیوسته کف ناشی از واکنش به روی نوارنقاله صفحات ساندویچ پنل ریخته شده و به خاطر خاصیت چسبندگی فوم گرم تازه تولید شده، صفحات کاملا به فوم پلی یورتان می چسبند. صفحات ساندویچ پنل می توانند از جنس ورق آلومینیومی، صفحات کامپوزیتی و معدنی باشند. برای تولید بلوک های پلی یورتان، فوم حاصل از واکنش به درون قالب مورد نظر ریخته می شود. پس از سفت شدن، روی آن به شکل بلوک دلخواه بریده می شود.

در پلی یورتان تزریقی، کامپوننت های اولیه ماده، در دو مخزن جدا تحت دما و فشار مشخص نگهداری می شوند. هر کامپوننت از قسمت گرمادهنده مخصوص خود عبور می کند و هردو در گان به هم می رسند و شروع به واکنش می کنند. در حین واکنش، گان ترکیب شیمیایی حاصل را با فشار به درون محفظه ای که قرار است عایق شود، می پاشد.

۱-۲ کاربرد در صنعت و ساختمان سازی

پلی یورتان، که با اختصار PU شناخته می شوند در اسلب های پیش ساخته موجود می‌باشد. پلی یورتان، مصارف متنوع و مختلف زیادی در صنعت و ساختمان سازی دارد. مثلا از پلی یورتان در ساخت المان های ضدسایش (مثلا غلتک های ضدسایش)، ساپورت ها و المان هایی که تخت نیروهای فشاری هستند، قطعات پلاستیکی صلب، چرخ، و غیره استفاده می شود.

یکی دیگر از کاربردهای پلی‌یورتان‌ها، استفاده به عنوان ابزار پیش ساخته دکوراتیو است. ابزار دکوراتیو پلی یورتان با هدف ایجاد طرح ها و جلوه های زیبای دکوراتیو در فضای داخلی و نمای خارجی ساختمان می‌باشد. پلی یورتان هایی که در بخش های مختلف از آنها استفاده می شود، در چگالی و درصد ترکیب شیمیایی با هم متفاوت هستند.

۱-۳ مشخصات پلی یورتان با تراکم بالا

مشخصات پلی یورتان چگالی بالا (۱۶۰kg/m3)

مشخصه فیزیکی توضیح واحد استاندارد
ساختار سلول بسته صلب
رنگ زرد
بو بی بو ASTM E679
چگالی ۱۶۰ Kg/m3 ASTM D 1622
انعطاف پذیری صلب
استحکام فشاری ۲٫۳۳×۱۰۶ Pa – [N/m2] ASTM C165 – C1621
محدوده دمای کاری [-۱۹۶] ̴ [+۱۲۰] [۰C] ASTM C1029
ضریب نفوذ رطوبت ۱٫۸×۱۰-۴ Perm ASTM E96
ضریب جذب رطوبت ۱٫۳ % W/W ASTM E96
ضریب انتقال حرارت در ۲۴۰C ۰٫۰۳۴ [W/m.0C] ASTM C518 – ASTM C335
ضریب انتقال حرارت در ۱۰۰۰C ۰٫۰۴۰ [W/m.0C] ASTM C518 – ASTM C335
مقاومت در مقابل UV خوب ASTM D 1171
انتشار اشتعال سطحی Class 2 B2 ASTM E84 – BS 476 Part 7
مقاومت شیمیایی خوب